Ziemskie nagrania Sun Ra czyli klucz do przyszłości
Po próbach zmierzenia się z dyskografią Sun Ra poczynionych w oparciu o informacje zamieszczona w książce pt. „Omniverse” autorstwa Hartmuta Geerkena i Chrisa Trenta refleksjach i wspomnieniami związanymi z kolekcjonowaniem płyt Sun Ra, chciałbym poświęcić chwilę nagraniom koncertowym.
Niedługo minie 30 lat od czasu odejścia Sun Ra, a cały czas ukazują się „nowe” nagrania jak chociażby już uwzględniony w dyskografii Omniverse choć w czasie ukazania się książki jeszcze nie wydany koncert solowy „In Some Far Place Rome 77”. Aby trochę zajrzeć za kulisy trzeba cofnąć się do czasów czasów, kiedy Internet nie był jeszcze na tyle wydajny, aby opanowała go muzyka i filmy. Wymiana nagrań odbywała się poprzez „tape trading”, który zapewne zapoczątkowany był od wymiany kaset, a w chwili kiedy zetknąłem się z tym zjawiskiem był już wymianą CDR, ale nadal wymianą kaset VHS bowiem nagrywanie płyt DVD było jeszcze w powijakach.
Tape trading miał swoje reguły polegające na swoistym kanonie szanowania praw autorskich. Dozwolone były zatem wszelkiego rodzaju bootlegi, ale nie wymieniano kopii oficjalnie wydanych płyt, czy kaset. Moje poszukiwania związane z muzyka Sun Ra spowodowały, że trafiłem na to środowisko, na człowieka będącego zarówno ekspertem w muzyce Sun Ra jak i wprawnym w tape tradingu. Wydawało się, że prędzej czy później opisywane zjawisko wypłynie na powierzchnię oficjalnych wydawnictw i tak też się stało… Okazało się że sporo tych „nieautoryzowanych” nagrań zostało w bardziej lub mniej legalny sposób wydane na płytach CD a ostatnio także na winylach. Zawdzięczamy to głównie wytwórni Transparency, choć nie tylko.
Takich nagrań ukazło się dużo, może nawet bardzo dużo i niektóre z nic są naprawdę bardzo interesujące. Usłyszałem zdanie, że niewiele by kosztowało zachodu, aby te nagrania trochę „zremasterować” i to prawda… Przyglądając się temu zjawisku łatwo można zauważyć, że w czasach kiedy powstawały te nagrania i kiedy wydawano je na płytach, trzeba było dostosować je do pojemności nośnika czyli powiedzmy maximum 2x 45 minut na winylu. Koncerty z rozpowszechniane w tape tradingu zawierały przeważnie cały koncert czyli sporo więcej.
Mam w zbiorach sporo koncertów zapisanych na 2, 3 lub nawet CD.
Ekstremalnym przykładem są płyty: God’s Private Eye wydana jako bootleg 2 CD na wytwórni His Story w roku 2000, Oblique Parallax wydana na winylu w 1982 roku jako Saturn 72881 Lp oraz Beyond The Purple Star Zone wydana w 1981 roku jako Saturn 123180 Lp.
Wszystkie te płyty łączy fakt, że powstały podczas Świąteczno Noworocznej pracy Arkestry, tym razem pod nazwą Sun Ra and the Omniverse Jet Set Arkestra w Detroit Jazz Center.
Można oszacować, że wszystkie te wydawnictwa to łącznie (powiedzmy) 4 godziny muzyki.
A tymczasem wytwórnia Transparency wydała pełna dokumentację tych koncertów pod nazwą „The Complete Jazz Center Residency”. Zestaw ten zawiera 28 (słownie dwadzieścia osiem) płyt CD a na nich trochę ponad 26 (słownie dwadzieścia sześć) godzin muzyki.
W pierwszym wydaniu były to płyty CDR w drugim płyty były już „tłoczone”. Oczywiście wydawnictwo jest limitowane. Zestaw zawiera dość starannie wykonany opis – tytuły nagrań i składy Arkestry. Tego typu wydawnictw Transparency popełniło wiele, a ich szczegółowy opis jest stosunkowo łatwy do pozyskania.
Można by zaryzykować stwierdzenie, że skoro obecne wydawnictwa, to w znacznej mierze odkrywanie nagrań koncertowych, to gdyby znać listę zarejestrowanych koncertów można by przewidzieć jakie płyty ukażą się niebawem (możliwe, że nakładem Transparency).
Otóż ryzyko takiego twierdzenia nie jest znowu takie wielkie, ponieważ taka lista istnieje i znajduje się w książce autorstwa Roberta L.Campbella i Chrisa Trenta pt. The Earthly Recordings of Sun Ra. Książka miała dwa wydania i wydanie drugie stanowi tu pewne odniesienie, wykorzystywane do tego stopnia, że fani definiują nagrania podając po prostu numer pozycji w tej książce. Tak też były zwykle opisywane płyty, które pozyskiwał mój guru od Sun Ra i tapetradingu. Pewną namiastkę spisu stanowi taśmografia (tapeography) dostępna onegdaj na stronie Roberta L.Campbella.
Można w tym miejscu postawić pytanie : czy „Earthly Recordings…” to rzeczywiście pełen spis nagrań Sun Ra ? Odpowiedź oczywiście brzmi NIE. Sam mam sporo takich nagrań. Dobrze jeśli są opisane datami, bo można spróbować jak brakujący kawałek puzzle dopasować je do danych z wspomnianej książki. Wszak wiadomo, że jeśli artysta występował w poniedziałek w Kolonii, a w środę w Dusseldorfie to raczej we wtorek nie było go w Tokio…Poruszanie się w świecie płyt Sun Ra bez wspomnianych książek jest oczywiście możliwe, ale w miarę pokonywania kolejnych stopni wtajemniczenia, trzeba jednak wejść w ich posiadanie. Książka The Earthly Recordings of Sun Ra pozwala też prześledzenia pewnych zdarzeń. I tak dla przykładu nasz ulubiony koncert z Kalisza (520) poprzedzał koncert w Lipsku (519), Następnie Mistrz udał się do Włoch gdzie uwiecziono go w Klubie Bobadilla w Dalmine (521). Potem Mistrz W studio Jingle Machine w Mediolanie nagał dwie płyty wydane przez Black Saint : Reflections in Blue i Hours After (które zresztą doczekały się wznowienia jako podwójny album ) ta sesja to nagranie ziemskie nr.522 W tym samej trasie Arkestra grała też w Rzymie Trantano i Mediolanie (ten koncert był recenzowany w Musica Jazz) Istnieje też nagranie z grudnia z Bolonii, które pasowałoby do tej układanki, bo wiadomo ze jest z grudnia tego roku. Co dziwne na tym koncercie śpiewa June Tyson nieobecna na innych koncertach tej trasy, śpiewa tylko jeden utwór, co także jest dość zagadkowe... Jak widać Earthly Recordings zawiera także nagrania dokonywane w studio, z których część ukazała się potem jako płyty. Nawigowanie po książce nie jest takie proste, jeśli „taśma” jest niedokładnie opisana. Łatwo „zsynchronizować” nagranie według daty, ale według miejsca koncertu nie jest to już takie proste... Dla ułatwienia sobie tego zadnia zrobiłem swoisty wyciąg z tej książki w postaci „tabeli” nagrań. Tabela jest subiektywna zrobiona pod kątem moich potrzeb, ale kto wie może oprócz tego jeszcze komuś się mogłaby się przydać. Niestety tworzenie tabel w edytorze Wiki jest taką gehenną, że mogę ją załączyć jedynie jako obrazek, Jesli zaś ktoś z gości stroy będzie chciał sobie zrobić z tego edytowalną wersję to nie jest to zadanie szczególnie trudne...
Baza Danych np. Earthly Recording of SUN RA
Tę bazę zrobiłem sobie na własny użytek, ale stwierdziwszy znaczną wygodę posługiwania się nią postanowiłem się nią podzielić... Ponieważ jest to moje subiektywne opracowanie to pewne okresy zrobione są dokładniej inne mniej dokładnie. Nie ma za to problemu aby każdy potencjalny użytkownik skroił sobie tę tabelę na miarę.
Oczywiście korzystanie z tego swoistego wyciągu jest przydatne w sensie szybkości rozpoznania nagrania, jednak jego dokładny opis skład Arkestry tytuły nagrań można ustalić już tylko w oparciu o wspomnianą książkę.
Dlatego WARTO KUPIĆ TĘ KSIĄŻKĄ !!!